Bạn có bao giờ tự hỏi vì sao mỹ phẩm mình đang dùng lại gây kích ứng, nổi mụn hay thậm chí là ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài không? Nguyên nhân có thể nằm ở một số chất cấm trong mỹ phẩm - những thành phần độc hại bị cấm sử dụng nhưng vẫn xuất hiện lén lút trên thị trường. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về các chất cấm nguy hiểm, tác hại của chúng và cách nhận biết để bảo vệ làn da cũng như sức khỏe của mình.

Chất cấm trong mỹ phẩm là gì?

Chất cấm trong mỹ phẩm là những thành phần hóa học được các cơ quan quản lý y tế và dược phẩm của nhiều quốc gia, bao gồm FDA (Mỹ) và EU, cấm sử dụng trong các sản phẩm làm đẹp do tác dụng phụ nguy hại của chúng. 

Các chất này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người tiêu dùng, từ những vấn đề da liễu như dị ứng và mẩn đỏ, đến các tác động nghiêm trọng như ung thư và suy giảm hệ miễn dịch.

Danh mục các chất cấm sử dụng trong mỹ phẩm thường gặp

Dưới đây là những chất cấm phổ biến trong mỹ phẩm tại thị trường Việt Nam mà bạn nên tránh xa khi chọn mua:

Hydroquinone

Hydroquinone là một chất có khả năng ức chế mạnh mẽ quá trình sản sinh melanin (sắc tố da), giúp làm mờ các vết nám, tàn nhang và đốm nâu một cách nhanh chóng. Vì vậy, chất này thường được tìm thấy trong các sản phẩm làm trắng da, trị nám, và kem trộn không rõ nguồn gốc.

Tác hại và nguy hiểm:

• Gây tổn thương da: Hydroquinone có thể làm mỏng da, khiến da dễ bị kích ứng, mẩn đỏ và nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời.
• Gây sạm da vĩnh viễn: Sử dụng trong thời gian dài có thể dẫn đến ochronosis - một tình trạng sạm da vĩnh viễn, khiến da chuyển sang màu xanh đen hoặc xám.
• Nguy cơ ung thư da: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Hydroquinone có thể gây ra những biến đổi tế bào, làm tăng nguy cơ mắc ung thư da.
• Độc tố gan: Hấp thụ qua da, chất này có thể gây tổn hại cho gan và các cơ quan nội tạng khác.

Corticoid

Corticoid là một loại hormone kháng viêm mạnh, thường được dùng trong điều trị y tế. Trong mỹ phẩm, Corticoid mang lại hiệu quả đáng kinh ngạc trong việc giảm mụn, làm mờ vết thâm, và làm dịu các tình trạng viêm da chỉ sau một thời gian ngắn. Chính vì vậy, nó được mệnh danh là "thần dược" trong các loại kem trộn.

Tác hại và nguy hiểm:

• "Nghiện" Corticoid: Khi sử dụng trong thời gian dài, da sẽ bị phụ thuộc vào Corticoid. Khi ngừng sử dụng, da sẽ phản ứng dữ dội bằng cách nổi mụn, mẩn đỏ, ngứa và sưng tấy.
• Teo da: Corticoid làm mỏng lớp thượng bì, gây giãn mao mạch và làm da trở nên yếu ớt, dễ bị tổn thương.
• Suy giảm miễn dịch: Gây suy giảm chức năng miễn dịch của da, khiến da dễ bị nhiễm khuẩn và các bệnh nấm, viêm da.
• Gây mụn ẩn, mụn viêm: Sau khi ngừng sử dụng, da sẽ bùng phát mụn ồ ạt và khó điều trị hơn.
• Một số tác dụng phụ toàn thân như tăng huyết áp, đái tháo đường, loãng xương, viêm da tiếp xúc dị ứng, hội chứng Cushing,...

Formaldehyde

Formaldehyde là một chất hóa học có khả năng sát khuẩn và bảo quản, giúp kéo dài thời gian sử dụng của sản phẩm. Formaldehyde hoặc các chất giải phóng Formaldehyde như Quaternium-15, DMDM hydantoin,... thường được tìm thấy trong các sản phẩm như sơn móng tay, keo nối mi, dầu gội và một số loại kem dưỡng da.

Tác hại và nguy hiểm:

• Gây kích ứng mạnh: Formaldehyde có thể gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng như viêm da tiếp xúc, ngứa, mẩn đỏ, và nổi mụn nước.
• Nguy cơ ung thư: Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) đã phân loại Formaldehyde là chất gây ung thư ở người.
• Ảnh hưởng đến đường hô hấp: Hít phải Formaldehyde có thể gây khó thở, ho và các vấn đề về đường hô hấp.

Benzene

Benzene là một hợp chất thơm độc hại, có khả năng gây ung thư nếu tiếp xúc lâu dài. Việc thoa mỹ phẩm chứa benzene lên da hoặc hít phải hơi của nó trong thời gian dài có thể gây rối loạn máu và ảnh hưởng hệ tuần hoàn. Chính vì thế, các sản phẩm mỹ phẩm chứa benzene đều bị cấm tuyệt đối.

Chì và hợp chất của nó

Lead Chromate là hợp chất kim loại nặng cực độc, từng được dùng để tạo màu trong mỹ phẩm nhưng bị cấm vì nguy cơ tích tụ trong cơ thể. Chất này có thể gây tổn thương thận, gan, ảnh hưởng hệ thần kinh và tăng nguy cơ ung thư, đặc biệt khi sử dụng lâu dài trên da.

Thủy ngân và hợp chất chứa thủy ngân

Thủy ngân được biết đến với khả năng làm trắng da, nhưng nó lại là một chất cực kỳ độc hại. Khi tiếp xúc lâu dài, thủy ngân có thể gây ngộ độc, ảnh hưởng đến hệ thần kinh, thận và gây hại cho da. Vì vậy, thủy ngân đã bị cấm sử dụng trong tất cả các loại mỹ phẩm.

PABA (Para-Aminobenzoic Acid)

PABA từng là thành phần phổ biến trong kem chống nắng, nhưng hiện nay bị cấm do nguy cơ dị ứng và kích ứng da. Khi tiếp xúc với ánh nắng, PABA không chỉ gây dị ứng và kích ứng mà còn có nguy cơ tạo ra các gốc tự do khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, làm tổn thương tế bào da.

Borates

Borates có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, nội tiết và sức khỏe sinh sản khi tích tụ lâu dài. Chúng từng được dùng trong một số sản phẩm trang điểm và kem dưỡng nhưng hiện nay đã bị cấm do nguy cơ độc tính, đặc biệt với phụ nữ mang thai và trẻ em.

Naphthalene

Naphthalene là chất thường thấy trong các sản phẩm chống côn trùng, nhưng khi xuất hiện trong mỹ phẩm có thể gây kích ứng da và hô hấp. Việc tiếp xúc lâu dài với naphthalene còn có nguy cơ gây độc cho cơ quan nội tạng, khiến da và cơ thể bị tổn thương nghiêm trọng.

Nitrobenzene

Nitrobenzene là hóa chất độc hại, có khả năng gây ung thư và độc tính sinh sản, có thể xâm nhập qua da và ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh, gan, thận. Nếu sử dụng mỹ phẩm chứa nitrobenzene, làn da sẽ bị tổn thương và cơ thể dễ gặp các triệu chứng ngộ độc, vì vậy chất này bị cấm hoàn toàn trong các sản phẩm chăm sóc da.

Monobenzone

Monobenzone là chất tẩy trắng mạnh, có khả năng làm mất sắc tố da vĩnh viễn. Khi sử dụng trong mỹ phẩm, nó có thể gây viêm da, kích ứng và làm da nhạy cảm với ánh sáng, dẫn đến tình trạng da không đều màu. Vì lý do này, monobenzone bị cấm trong các sản phẩm mỹ phẩm thông thường.

Asen và hợp chất

Asen là chất cực độc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan, thận và hệ thần kinh, đồng thời có khả năng gây ung thư. Các hợp chất asen tích tụ lâu dài trong cơ thể có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, vì vậy bất kỳ sản phẩm mỹ phẩm nào chứa asen đều bị cấm tuyệt đối.

Cách nhận biết mỹ phẩm chứa chất cấm

Để tránh các sản phẩm chứa chất cấm, bạn cần kiểm tra kỹ thành phần ghi trên bao bì sản phẩm. Một số cách nhận biết bao gồm:

• Đọc kỹ nhãn mác: Các chất cấm sẽ được liệt kê trong phần thành phần của sản phẩm. Bạn có thể tra cứu tên các thành phần này trên Internet để xác nhận tính an toàn.
• Chọn thương hiệu uy tín: Các thương hiệu lớn, có uy tín và được kiểm định sẽ ít sử dụng chất cấm trong mỹ phẩm.
• Tránh mua sản phẩm không rõ nguồn gốc: Những sản phẩm không có giấy chứng nhận an toàn, không rõ xuất xứ thường có nguy cơ chứa chất cấm rất cao.

Kết Luận

Mỹ phẩm là sản phẩm làm đẹp không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, việc lựa chọn đúng mỹ phẩm, tránh các chất cấm trong mỹ phẩm, sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe và sắc đẹp lâu dài. 

Hãy luôn kiểm tra thành phần của các sản phẩm mỹ phẩm bạn sử dụng, và ưu tiên các sản phẩm từ thương hiệu uy tín, an toàn.